پيام پروفسور فضل‌الله رضا به مراسم تجليل از دکتر محمدعلي اسلامي ندوشن

دکتر اسلامي ندوشن يکي از فرهنگيان و فرهيختگان بزرگ ايران است و ايشان گهري بود که من در آن دوره شناختم

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ندای ندوشن؛مراسم بزرگداشت دكتر اسلامي‌ندوشن عصر امروز در خانه هنرمندان ايران برگزار مي‌شود. به همين مناسبت پروفسور فضل‌الله رضا پيامي را براي قرائت در اين مراسم ارسال كرده‌اند كه متن آن را مي‌خوانيد:آقاي دکتر اسلامي ندوشن يکي از فرهنگيان و فرهيختگان بزرگ ايران است و من سعادت داشتم ايشان را در زماني که رياست دانشگاه تهران را برعهده گرفتم کشف کرده و به دانشگاه دعوت کنم که با بزرگواري دعوت مرا پذيرفتند. ايشان گهري بود که من در آن دوره شناختم. مي‌توانم با احتياط و ادب، شعري از وحشي بافقي را يادآوري کنم:

اين‌همه مشتري و گرمي بازار نداشت

يوسفي بود، ولي هيچ خريدار نداشت

البته «هيچ» را شاعر گفته، طبيعتاً ديگران هم از همان آغاز کار ايشان را شناخته بودند اما کلمه «هيچ» گفته شاعر است و اگر اغراق نگفته باشم من هم به عنوان مسئوليت دانشگاهي در اين کار وظيفه و سهمي داشتم که برگزيدگان کشور را بشناسانم. چنانکه در همان ايام بود که در حدود 150 نفر تحصيل کرده ايراني را از اروپا و امريکا به خدمت در دانشگاه تهران جذب کردم.

عشق من شد سبب خوبي و رعنايي او

داد رسوايي من شهرت زيبايي او

بس‌که دادم همه‌جا شرح دلارايي او

شهر پُر گشت ز غوغاي تماشايي او

البته کلمه شاعرانه عشق را مايلم به ارادت فرهنگي تبديل کنم. در ايران هميشه بايد لااقل يک نفر باشد که آدم را بشناسد و به ديگران معرفي کند، و من افتخار داشتم که ايشان و چند دانشمند ديگر را شناختم. دريغا که بسياري از دولتمردان آن زمان، زبان و فرهنگ غرب را بر صدر مي‌نشاندند و درخشش معرفت شرق را ناديده مي‌گرفتند. ولي من آن راه را نپسنديدم و خدمت به مردم و فرهنگ ايران را مقدم شمردم. دکتر ندوشن اديب، شاهنامه‌شناس، ايران‌شناس و جهان‌شناس ژرف‌بيني هستند که مسائل را در رده اعتدال مي‌بينند، از کاستي‌ها و عيب‌ها زود درمي‌گذرند و تشخيص ايشان از خيلي از تحليلگران پخته‌تر است زيرا بينش ژرف کم‌نظير است. دکتر ندوشن علاوه بر استادي در نثر فارسي با شعر هم دست‌ و پنجه نرم کرده است، دوبيتي‌هاي زيبا دارد، غزل‌واره‌هايي شيوا هم از او ديده شده است. ايشان بي‌شباهت به يکي از نويسندگان بزرگ فرانسه به نام «بالزاک» در سده گذشته نيست. آقاي دکتر ندوشن هم مانند او نوشته‌هاي پرباري دارد. متن نوشتار فارسي ايشان بسيار زيباست که در ادب فارسي در قلمرو بيهقي گام بر مي‌دارد. به قول بهار:

سخن‌ بزرگ ‌شود، چون‌ درست باشد و راست

کس ار بزرگ شد از گفته بزرگ، رواست

ايشان نوشته‌هاي وزين و متيني در گنجينه دارد که من بهره‌برداري از آنها را براي اعتلا و شکوه ايران توصيه مي‌کنم. دکتر ندوشن مرد بزرگ، درستکار و دوست‌داشتني‌اي است. در فرهنگ ايران درستي و پاکي در کنار دانش بسيار مهم است.

همچنين ايشان سعادتمندند که همسر همراه و فرهيخته‌اي از خاندان اهل ادبِ بياني دارند که خانواده سرشناسي هستند. دکتر ندوشن هم در خاندان مردمي ايران ريشه دارند، خواهر و مادر روشن بين در روستاي ندوشن داشته‌اند. من هر وقت در غربت غرب با تلفن صداي شمرده او را مي‌شنوم آرامش صوفيانه به من دست مي‌دهد زيرا هيچ حساب بد و خوب مردم در ميان نيست.

بس نکته غير حسن ببايد که تا کسي

مقبول طبع مردم صاحب نظر شود