گزارش/
به صورت ندوشن چنگ زده‌اند
طی سال‌ها و به خصوص ماه‌های اخیر، فعالیت‌های معدنکاری و شرکت‌های معدنی در ندوشن یزد گسترش یافته و طبیعت زیبا و مناطق بکر گردشگری آن به‌علت تاخت و تاز معدنکاران حال و روز خوشی ندارد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ندای ندوشن؛فعالیت‌های معدنی در ندوشن، تخریب گسترده طبیعت بکر و خدادادی منطقه، از جمله آبشارها، سنگ آب‌ها، کوه‌ها و مراتع به‌دنبال داشته، به طوری که این طبیعت زیبا و منحصر به فرد در حال تبدیل شدن به طبیعت زشت، خشن و بلااستفاده است.
استخراج بی‌رویه معادن منطقه ضمن این که اعتراضات مردمی را به‌دنبال داشته، نگرانی‌هایی را برای اهالی ایجاد و مسئولان محلی را نیز درگیر آن کرده است. همچنین برداشت از معادن منطقه از جمله سنگ آهن، سنگ‌های ساختمانی و تزئینی و خاک‌های معدنی و کاشی بدون در نظر گرفتن اصول فنی و توجه به شرایط اجتماعی، طبیعی و اقلیمی منطقه، نابسامانی‌هایی را در اکوسیستم آن ایجاد کرده است و می‌رود تا شرایط زیست محیطی ناسالمی را برای طبیعت آن رقم بزند، این درحالی است که اثرات تخریبی فعالیت‌های معدنکاری در بسیاری از مناطق ندوشن به‌ویژه «سفیده» که از مناطق زیست محیطی و گردشگری بشمار می‌رود از اهمیت فوق‌العاده‌تری برخوردار است.
این منطقه که از نگاه کارشناسان قابلیت تبدیل شدن به پارک زمین‌شناسی را دارد، به‌لحاظ زمین‌شناسی سنگ‌ها و چشمه‌های تراورتن‌ساز دوران اول تا چهارم زمین‌شناسی و سنگواره‌های صدف را در دل خود جا داده است. همچنین منطقه سفیده در محدوده منطقه شکار ممنوع واقع شده و با توجه به وجود چشمه‌های جوشان و آبشارها، در آن گونه‌های قوچ و میش، گونه‌های جانوری کفتار، گرگ و کاراکال، گونه‌های پرندگانی مانند کبک و تیهو، دلیجه، چِک‌چِک، سنگ‌چشم، گونه‌های گیاهی درمنه، گز و قلم و خزندگانی مانند آگاما، جیکو و تیرمار در آن زیست می‌کنند.
به گزارش ذاکرنیوز، مردم ندوشن معتقدند که فعالیت‌های معدنی برای ندوشن هیچ عوائدی ندارد و در بهبود وضع معیشتی مردم آن کوچکترین نقشی ایفا نمی‌کند. علاوه‌بر آن آلودگی‌های زیست محیطی و گرد و غبار ناشی از فعالیت‌های تخریبی معادن، نابودی مراتع، دگرگونی اکوسیستم طبیعی، تهدید چشمه‌سارها و آب‌های زیرزمینی، به خطر افتادن شرایط زیست‌محیطی ساکنان، تخریب راه‌های ارتباطی به‌واسطه رفت و آمد تریلی‌ها و به خطر افتادن جان و مال مردم، تهدید زندگی حیات وحش و گیاهان دارویی، تهدید فعالیت‌های دامداری و ده ها موردی اثرات سوء دیگر از پیامدهای فعالیت بی حد و حصر شرکت‌های معدنی است.
حامیان محیط‌زیست و دوستداران طبیعت می‌گویند: باید معادن موقتاً تعطیل شوند تا پیگیری‌های قانونی آن به نتیجه برسد.
«محمدحسن سلمانی» یک شهروند ندوشنی که خود را دانش‌آموخته منابع طبیعی معرفی می‌کند و می‌گوید: اگر چه معادنی که در ندوشن یا هر کجای دیگر وجود دارد، یکی از هزاران نعمت خدا و برای استفاده بشر است، اما چگونگی استفاده از آن حائز اهمیت است و استفاده بی‌رویه و ناصحیح از آن می‌تواند به یک معضل اجتماعی و زیست‌محیطی تبدیل شود که جبران آن غیرممکن است.
وی اضافه می‌کند: استخراج بی‌رویه این معادن علاوه تخریب حجم زیادی از مراتع و منابع طبیعی باعث بهم خوردن ظرفیت پروانه چرای دام نیز میشود.
سلمانی با بیان اینکه کارشناسان بر بکر و دست نخورده بودن مناطق طبیعی ندوشن مهر تائید می‌زنند، تخریب این عرصه‌ها را مورد انتقاد قرار می‌دهد و خواستار اقدام عاجل مسئولان برای تعطیلی معادن شده است.
«فضل‌الله رحیمیان» یکی از فعالان محیط‌زیست ندوشن نیز می‌گوید: به‌علت وجود معان مختلف و سنگ‌های تراورتن در منطقه، فرد یا افرادی نقاط مختلف آن را به نام خود ثبت کرده‌اند و درحال استخراج و بهره‌برداری تراورتن هستند.
وی با بیان اینکه حفظ مراتع برای مردم و به خصوص دامداران و کشاورزان مهم است، ادامه می‌دهد: فعالیت‌های معدنکاری هم‌اکنون همانند چنگی به صورت، نمای زیبای طبیعت و آبشارها منطقه را مخدوش کرده است.
احمد جعفری، یکی از فعالان اجتماعی ندوشن هم می‌گوید: فعالیت‌های معدنی سیما و اقلیم منطقه را دستخوش تغییر شده است و ادامه این روند با توجه به وزش بادها و طوفان‌های شدید، شرایط زیست‌محیطی را برای ساکنان آن دشوار می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: اگر اقدام خاصی از سوی نهادهای ذیربط برای محدود کردن فعالیت‌های معدنی انجام نشود، باید منتظر تخریب گسترده چشمه‌ها و طبیعت بکر ندوشن در آینده نه چندان دور باشیم.
جعفری با طرح این سئوال که آیا توقع تعطیلی و یا محدود کردن فعالیت های معدنی و جلوگیری از تخریب منابع خدادادی، خواسته غیر معقولی است؟ می‌گوید: متاسفانه پیگیری مردم در این رابطه تاکنون بی نتیجه بوده است.
وی می‌افزاید: اگر متولیان امر ادعا دارند که فعالیت‌های معدنی موجب ایجاد شغل و درآمد میشود، باید بگوییم که ایجاد شغل با چه قیمتی باید حاصل شود؟ آیا باید به قیمت به خطر افتادن جان و مال مردم و تحمیل هزینه‌های ناشی از تبعات این فعالیت‌ها باشد؟
این فعال اجتماعی ندوشن اضافه می‌کند: رفت و آمد تریلرهای حامل مواد معدنی و تردد آنها در جاده‌های مرتعی و راه ارتباطی ندوشن- میبد و ندوشن- یزد مشکلات عدیده‌ای را برای مردم و رانندگان خودروهای سواری ایجاد کرده است.
او با بیان اینکه به طور متوسط روزانه بین 150 تا 200 دستگاه تریلی حامل مواد معدنی در این جاده‌ها رفت و آمد می‌کنند، افزود: این امر، امنیت و آرامش را از مردم سلب کرده و مردم از تردد در این مسیر گلایه و بیم دارند، چون عرض جاده‌های دسترسی منطقه بسیار کم و استانداردهای لازم برای این میزان تردد در این جاده وجود ندارد.
ارتزاق 6000 نفر ار مراتع ندوشن
ناصر بابایی، عضو شورای شهر ندوشن با بیان این که پنج تا شش هزار نفر مستقیم و غیر مستقیم از طریق مراتع ندوشن ارتزاق می‌کنند، تصریح می‌کند: 300 خانوار ندوشن به‌صورت مستقیم دامدار هستند و به نوعی زمینه فعالیت آنها در مراتع است و این در حالی است که توسعه معادن در این بخش با فعالیت‌های دامداری کاملاً مغایرت دارد.
وی اضافه می‌کند: گودبرداری عمیق در محل اکتشاف و بهره‌برداری از معادن منطقه مشکلات زیادی را در کنار تخریب مراتع به دنبال دارد چرا که این عمق، اغلب به سطح آب‌های زیرزمینی منطقه میرسد و تبخیر آنها را به دنبال خواهد داشت و گاهاً نیز حفاری‌ها منجر به دپوی حجم وسیعی از خاکبرداری و تخریب بخشهایی از مراتع منطقه شده است.
بابایی همچنین باقی ماندن ضایعات و پسماند معادن در مراتع را یادآور شد و گفت: این هم معضل دیگری است که با به جا گذاشتن ظروف یک بار مصرف و برخی از پسماندهای معدنی در مراتع، ایجاد شده و علاوه بر از بین بردن دامها، وحوش منطقه را نیز در معرض نابودی قرار می‌دهد.
وی با اشاره به این که جاده‌های دسترسی به معادن، بخشی “آسفالته” و بخشی “مالرو” است، می‌گوید: جاده‌های دسترسی آسفالته تحت نظارت اداره راه و تحت کنترل پلیس راه است و اگر خسارتی ببیند از سوی دولت رفع میشود، اما جاده‌های مال رو که این روزها محل جولان تریلی‌های حامل مواد معدنی است، این مزیت‌ها را ندارد.
بابایی با اشاره به مشرف بودن منطقه ندوشن به دشت یزد- اردکان که از آلودگی شدید نیز رنج می‌برد، تاکید می‌کند: قطعاً آب و هوای ندوشن مستقیما بر وضعیت این دشت تاثیرگذار است و با توجه به این که باد غالب در شهر یزد نیز از این منطقه وارد استان میشود، گرد و غبار و ریزگردهای ناشی از بهره‌برداری از معادن ندوشن را به دیگر نقاط استان بسط می‌دهد.
پیگیری راهکارهای قانونی در خصوص معادن
“فرزین خادمی” بخشدار ندوشن نیز با اشاره نگرانی‌ها و دغدغه‌های مردم در خصوص تخریب عرصه‌های طبیعی منطقه و اعتراضات آنها در این زمینه از پیگیری جدی مسئولان این بخش در این خصوص خبر می دهد و می‌گوید: به دنبال راهکارهای قانونی برای تعطیلی برخی معادن و محدود کردن فعالیت آنها هستیم.
وی اظهار می‌کند: طی روزهای گذشته کارشناسان و مسئولان دستگاه‌های متولی از جمله منابع طبیعی، محیط زیست و آب منطقه‌ای و میراث فرهنگی از محدوده فعالیت معدنکاران بازدید کردند و ما منتظر اعلام نظر نهایی آنها هستیم.
خادمی با بیان این که معادن فعال منطقه دارای مجوز از دستگاه‌های ذیربط هستند، می‌گوید: باید مراحل قانونی این کار طی شود و مسئولان منطقه پیگیری موضوع هستند اما لازم است تلاش بیشتری از سوی آنها صورت گیرد.
قانون، حق را به معدنکاران می‌دهد
«علی محمد مزیدی» معاون حفاظت امور اراضی اداره‌کل منابع طبیعی استان یزد هم با اشاره به رویکرد این اداره‌کل مبنی بر حمایت از مرتع‌داران و کاهش سطوح برداشت معدنکاران، می‌گوید: قانون، صدور مجوز برای متقاضیان بهره‌برداری از معادن به صورت بسیار باز به تصویب رسیده است.
وی می‌گوید: بر اساس این قانون، اختیارات بسیاری برای متقاضیان بهره‌برداری از معادن در نظر گرفته شده است و هر چه می‌کوشیم تا نتیجه به نفع مرتع‌داران رقم بخورد، در نهایت باز هم قانون، حق را به معدنکاران می‌دهد.
مزیدی می‌افزاید: سازمان صنعت، معدن و تجارت برای صدور مجوز از دستگاه‌های مختلف از جمله اداره منابع طبیعی استعلام می‌کند اما در بدو اجرای این قانون و بر اساس همین قانون، برخی از مجوزها به‌علت دریافت نکردن پاسخ از دستگاه‌های مربوطه طی دو ماه با استناد به ماده ۲۴ صادر شده است.
نباید به توسعه اقتصادی به هر قیمتی فکر کرد
حسن اکبری، معاون محیط طبیعی محیط زیست استان یزد نیز اخیراً گفته است، نمی‌گوئیم در حوزه معدن نباید کاری انجام شود، چون معادن بخشی از اشتغال و اقتصاد کشور را تأمین می‌کنند اما میشود با رعایت برخی مسائل، از تخریب‌ها جلوگیری کرد.
وی عنوان کرده است، نباید به توسعه اقتصادی به هر قیمتی فکر کنیم، چون اگر هزینه‌های تخریب‌های زیست‌محیطی و دیگر آسیب‌هایی که به طبیعت تحمیل میشود را محاسبه کنیم، می‌بینیم که بهره‌برداری از معادن چندان هم صرفه اقتصادی ندارد.
وی یادآور شده است، از دهه ۸۰ تا سال گذشته، میزان بهره‌برداری از معادن به واقع حیرت‌انگیز بود و نه تنها به طبیعت اجازه مرمت و بازیابی داده نمی‌شد بلکه جمعیت حیات وحش نیز به نحوی آواره شده بود و بلدوزرها به شکلی به جان طبیعت افتادند که نتیجه آن این شد که یک دهه تلاش برای ازدیاد و تکثیر و حفاظت از گونه نادری نظیر یوزپلنگ آسیایی عملاً ناموفق ماند.
اکبری گفته است، تلف شدن تعداد زیادی از گونه‌های حیات وحش در اثر برخورد با کامیون های حامل مواد معدنی، گرد و غبار ناشی از تردد این وسایل در مراتع و اثرات مخرب آن بر پوشش گیاهی را از جمله پیامد های منفی فعالیت های معدنی در مناطق تحت پوشش محیط زیست است.
داستان تخریب محیط زیست فقط خاص ندوشن نیست
یکی از کانال‌های خبری استان هم به نقل از همین مقام مسئول نوشته است، داستان تخریب محیط زیست فقط خاص ندوشن نیست بلکه در بسیاری از نقاط استان تعداد واگذاری‌ها زیاد بوده و افراد مختلفی معادن را ثبت داده‌اند که نقش آنچنانی در اشتغال نداشته ولی تخریب طبیعت را به جا گذاشته اند.
اکبری افزوده است، مقدار زیادی از این تخریب‌های محیط زیستی به ضعف قانون بر می‌گردد، چون همراه با قوانین بهره‌برداری از معادن قوانین نظارتی و حفظ طبیعت تکامل پیدا نکرده است.
وی همچنین اضافه کرده است، از سال 88 به بعد با تصویب قانون رفع موانع تولید و سرمایه‌گذاری سازمان محیط‌زیست از گردونه استعلام‌ها حذف شد و فقط در خصوص مناطق چهارگانه که هشت درصد از خاک استان را شامل میشود، استعلام میشود.
معاون اداره کل محیط زیست استان اظهار کرده که معادن منطقه ندوشن از لحاظ جایگاهی نقش استراتژِیک نداشته همچنین در اقتصاد و اشتغال عملکردی تأثیرگذاری ندارد، چون بیشتر معادن سنگ تزئینی و خاک است.
اکبری همچنین بیان کرده است که منطقه ندوشن ارزش‌های اکوتوریستی بالایی دارد و می‌تواند به‌عنوان جاذبه‌های توریستی و رونق اقتصادی پاک‌تری نسبت به معادن ایجاد کند.
به گفته این مقام مسئول معادنی که در اشتغال‌زایی و اقتصاد نقشی ندارند، ضرورت تمدید مجدد را ندارند و سازمان صنعت، معدن و تجارت که صادرکننده مجوز پروانه برای معادن است با همکاری منابع طبیعی نباید مجوز این معادن را تمدید کند.
هیچ معدنی بدون مجوز در ندوشن نداریم
با وجود گفته‌های مسئولان محیط زیست استان، «علی گل‌آقایی» معاون معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان با تأکید بر اینکه هیچ معدنی بدون مجوز در منطقه ندوشن فعالیت نمی‌کند، اظهار می‌کند: این سازمان بر اساس ضوابط قانونی، به صدور مجوز اقدام می‌کند.
وی می‌افزاید: مجوز فعالیت معدن در حاشیه جاده «ندوشن – میبد»، در گذشته صادر شده اما بهره‌بردار به تازگی فعالیت خود را آغاز کرده است.
وی می‌گوید: سازمان صنعت، معدن و تجارت بر اساس استعلام از دستگاه‌های مربوطه از جمله اداره منابع‌طبیعی، اداره میراث فرهنگی و محیط زیست، به صدور مجوز اقدام می‌کند. البته استعلام از محیط‌زیست تنها در مناطق چهار گانه تحت مدیریت این سازمان صورت می‌گیرد و منطقه ندوشن در مناطق تحت حمایت سازمان حفاظت محیط زیست قرار ندارد.
این مسئول عنوان می‌کند: در صورتی که ارگانی مدعی است که این سازمان، بدون استعلام، به صدور مجوز اقدام کرده است، می‌تواند از سازمان صنعت، معدن و تجارت شکایت کند.
وی با تائید تخریب ناشی از بهره‌برداری از معادن بر عرصه‌های طبیعی می‌گوید: فعالیت معدن همراه با انفجار و خاکبرداری و به طور قطع با تخریب منابع طبیعی همراه است، اما لازم است که قوانین و شرایط صدور مجوز، تغییر کند.
گل‌آقایی در عین حال می‌گوید: سازمان صنعت، معدن و تجارت با جدیت فعالیت معدنکاران را تحت نظارت دارد و با کمترین برداشت غیرمجاز با جدیت برخورد می‌کند. البته اهالی منطقه عقیده دارند که معادن جز گرد و خاک و تخریب مراتع، عاید دیگری برای آنها ندارد اما دیدگاه سازمان صنعت، معدن و تجارت برای صدور مجوز بهره‌برداری از معادن، دیدگاه ملی و تلاش برای افزایش اشتغال است.
معاون معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان معتقد است که توسعه پایدار استان در وهله اول به توسعه معدنی بستگی دارد چرا که اقتصاد استان وابسته به معادن است و صنایع معدنی اصلی‌ترین گزینه برای توسعه پایدار استان بشمار می‌روند و تا زمانی که جایگزین بهتری برای آن تعریف نشود، باید این صنعت را توسعه داد.
مسئولان اقدام نکنند، از طریق مردم پیگیر می‌شویم
چندی پیش حجت الاسلام «محمد جوادی» امام جمعه ندوشن هم از فعالیت‌های بی‌رویه معدن و معدنکاری و تخریب گسترده طبیعت زیبا، بکر و خدادادی این منطقه به شدت انتقاد کرده بود.
وی در پاسخ به درخواست‌های مردمی مبنی بر تعطیلی معادن منطقه، عنوان کرده است که به جد پیگیر این موضوع هستیم و در این زمینه مکاتباتی با مسئولان مربوطه انجام شده است.
جوادی از فعالیت‌های معدنی در ندوشن به‌عنوان یک مشکل و معضل اساسی برای مردم و منطقه یاد کرده و گفته است، طی سال های اخیر معادن متعددی در ندوشن شروع به فعالیت کردند و به صورت بی‌رویه از آن برداشت میشود.
وی با بیان اینکه با فعالیت‌های معدن و معدنکاری در ندوشن به شدت مخالفیم به مسئولان امر هشدار داده است که نسبت به تعطیلی سریع این معادن اقدام کنند، در غیر این صورت موضوع را از طریق مردم که مکررا موضوع را مطرح می‌کنند، پیگیری خواهیم کرد.
هم‌اکنون معادن متعددی از جمله سنگ آهن و سنگ‌های ساختمانی و خاک های معدنی و کاشی در ندوشن در حال فعالیت است.
گزارش از احمد جعفری ندوشن،
سلام و عرض ارادت
اگر به صحبت های معاون محترم اداره کل منابع طبیعی خوب دقت کنیم علت اینهمه تخریب مشخص میشود..مثلا…قانون صدور مجوز برای متقاضیان بهره‌برداری از معادن به صورت بسیار باز به تصویب رسیده است. واین یعنی اینکه متاسفانه اینها همه تابع سیاست های کلان دولت میباشد
سلام
پیشنهادمی کنم برای روشن شدن همه ی ابعادمساله خبرتاریخ 31مرداد94سایت میبدما{این تنهاگوشه ای از تخلفاتی است که درمعادن اطراف ندوشن اتفاق افتاده}راروی سایت قراردهید