یادداشت/

علی (ع) ؛ سلطان مقابله با فتنه ها

در یک نگاه کلی می توان به سه فتنه جمل ، صفین و نهروان در طول حکومت 5 ساله سردار عدالت اشاره کرد .

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ندای ندوشن؛زندگی امیر مومنان علی (ع) بیش از آنکه یک تاریخ باشد یک راهبرد و یک فرهنگ برای تداوم زندگی بشر است ، از این روست که هیچوقت نام علی (ع) کهنه نمی شود ، بلکه هر روز ارادتمندان به ایشان بیشتر می گردند .

یکی از زوایای طاقت فرسا و خون بار زندگی آن حضرت تقابلش با فتنه های بزرگی بود که او را به مصاف افرادی برد که روزگاری دشادوش آنها کنار پیامبر(ص) می جنگید و هر کدام پاره های تن اسلام بودند .

سرتاسر زندگی آن حضرت مقابله با فتنه ها و شرارت هایی بود که از جانب مخالفین و دشمنان دیده می شد اما در یک نگاه کلی می توان به سه فتنه جمل ، صفین و نهروان در طول حکومت 5 ساله سردار عدالت اشاره مختصری کرد .

فتنه جمل :

بعد از قتل عثمان به دست بلوایان افرادی چون مروان حکم با قصد انداختن این کار به گردن امام علی (ع) ام المومنین عایشه همسر پیامبر (ع) را به خونخواهی خلیفه سوم تحریک نمودند و در همین اثنا بزرگان اسلام همچون طلحه و زیبر که از دولت عدالت ورز علی (ع) سهمی نیافتند کم کم راه خود را به سمت جمل کج کردند البته آتش بیار این معرکه نیز عبدالله بن زبیر بود .

اما تاریخ گواهی می دهد که در قتل خلیفه سوم بارها علی(ع) و فرزندانش(حسن ، حسین و عباس) مانع از هجوم بلوایان به منزل عثمان شده اند و حتی مروان حکم زمانی که به همسرش که دختر خلیفه سوم بود گفت که باید به مکه و کمک عایشه بروند گفت که قاتل خلیفه در همین خانه است (منظورش خود مروان بود) .

گواه دیگر مظلومیت علی در این فتنه بصیرت افزایی و روشنگری محمد پسر ابوبکر صدیق است که بارها به اردوی جمل نزد خاله خود رفته و آنها راز عواقب این فتنه و قصد بانیان ان آگاه ساخته بود .

اما آتش افروزی و کینه افرادی چون عبدالله بن زبیر و مروان حکم باعث شد تا جنگ جمل شکل بگیرد و امیر مومنان علی (ع) ناخواسته وارد جنگ با افرادی شود که روزی دوشادوش آنها در کنار پیامبر (ص) می جنگید و اینچنین بود که بعد از مرگ طلحه علی بر سر پیکر وی حاضر شد و خون گریست  و ام المومنین عایشه را با احترام به مکه بازگرداند .

فتنه صفین :

در فتنه صفین این بار نیز مروان حکم و برخی فراریان جمل به سمت شام رفته و با بردن پیراهن خونین خلیفه سوم نزد معاویه از او خواستند به قصد خونخواهی خلیفه اقدام کند البته معاویه برای تثبیت خلافت خود به سپاه خود دستور داد تا عازم عراق شوند و دو گروه منازعه در صفین به هم رسیدند .

چون معاویه زودتر رسید آب برکه صفین را به روی سپاه امام علی(ع) بستند اما بعد از چند روز این برکه به دست یاران امام افتاد و امام در حرکتی جوانمردانه آب را برای اردوگاه کفر بازگذاشت .

جنگ صفین که شروع شد سپاه اسلام در آستانه پیروزی بزرگی بود و فقط 10 شمشیر تا رفع فتنه کار داشت که قران ها با مکر پسر نابغه سر نیزه شد و جاهلان عرب با دیدن این صحنه قران ناطق را رها کردند و به کاغذ پاره ها چسبیدند و نتیجه آن شد که تیغ تیز زیر گلوی علی نهادند تا حکمیت را بپذیرد و آنگاه که ایشان با فشار حکمیت را قبول کرد ابن عباس را برای اینکار معرفی کرد که باز هم شورشیان قبول نکردند تا اینکه شیخ ساده لوح این مسئولیت را پذیرفت .

ابوموسی اشعری هم حریف مکر عمرمعاص نشد و این معاویه بود که توانست نتیجه بهتری از جنگ صفین بگیرد و شهادت عمار یاسر سردار سپاه اسلام و انشعاب گروههایی از سپاه امام علی(ع) که بعدا به خوارج معروف شدند از نتایج تلخ جنگ صفین بود .

فتنه نهروان :

امام علی (ع) که مکر عمرو عاص را در قضیه حکمیت دید نتیجه آن را نپذیرفت و با سپاهی قصد حمله به شام را کرد اما در این میان گروهی از خوارج به محلی بنام نهروان رفتند و در این مکان هر کسی که دم از علی می زد را به شهادت می رساندند .

کشتن فجیع ابن خباب و شکم دریدن زن حامله اش باعث آزردگی و ناراحتی مسلمین شد و شهادت قاصدان سپاه امام باعث شد تا امام علی بجای حمله به شام سر سپاه را به سمت نهروان کج کند .

امام رئوف ما حتی زمانی که به نهروان وارد شد درخواست کرد که فقط عاملان کشتار چند نفر را معرفی کنند و بقیه در امانند اما ابن وهب سردسته جاهلان اعلام کرد که همه نهروانیان در کشتن یاران امام دخیلند ، آنها نپذیرفتند و ناچار جنگی درگرفت که به کشته شدن اکثریت نهروانیان انجامید .

بعد از جنگ نهروان برخی از فرماندهان سپاه امام نظیر اشعث کندی به بهانه اینکه کوفه را ماتم سر گرفته و مردان کوفه در نهروان کشته شدند از رفتن به شام سرباز زدند و سپاه امام دلشکسته به کوفه بازگشت .

آری اینها فقط بخشی از فتنه های بزرگ امام علی (ع) در زمان زمامداری کوتاهش است که فقط باید دید ایشان از دست یاران و برخی خودی ها چی کشید و چه شد که در اواخر عمر گرانبهایشان چاه یار تنهایی  ایشان شد .

در آسیب شناسی این قضیه مشخص است که عدم اطاعت و ولایت پذیری از علی (ع) که بارها توسط پیامبر (ص) به عنوان ولی  و وصی مسلمین معرفی شده بود ، باعث شد تا چنین تفرقه ای در مسلمین شکل بگیرد و جامعه اسلامی چند سال بعد از پیغمبر دچار چنین آشفتگی بشود .

انتهای پیام /گلستان ما