بهار فاطمی و معنویت، شاخصۀ بهار رویش در نوروز طبیعت

درآستانۀ حلول سال نو و تقارن آن با ایام شهادت مظلومانۀ حضرت زهرا(س) ، لزوم بهره گیری از آموزه های ناب آن بانوی بزرگ جهان هستی در در ایام نوروز احساس می­گردد.

عبادت زمین؛ رسالت انسان

بی شک اول فروردین و فرارسیدن سال جدید حاکی از این امر است که کرۀ خاکی که یکی از مخلوقات فرمانبردار خداست، در طول مدت یک سالی که گذشت،بدون کمترین تخلف و انحراف توانسته است دورۀ گردش یک ساله اش را طی کند و سر ساعت و دقیقه و ثانیه معین به نقطۀ اعتدال بهاری رهنمون گردد، یعنی زمین عبادت یک سالۀ خود را با موفقیت انجام داده و بار دیگر غرق در برکات و سر سبزی قرار گرفته است و از تمامی اطراف و جوانب آن آثار حیات و رویش آشکار می گردد.

این تغییرات در عرصۀ زمین باید ما را به فکر وادار کند که آیا انسانها نیز توانسته اند موجبات حیات قلب و جان خود را فراهم سازند؟ تا با دوری از افراط و تفریط­ ها، به صراط مسقیم اعتدال وارد شوند و با بهره گیری از آموزه های اهل بیت(ع) به ویژه حضرت زهرا(س) دل و جان خود را با معارف ناب شیعی صیقل دهند؟ به راستی تاکنون همانگونه که برای نو کردن لباس و خانه تکانی ظاهری در خانه و در محیط پیرامونی خود همت کردیم آیا توانسته ایم ساعات عمر خود را با بهره گیری از آموزه های فاطمی و معارف ناب شیعی همچون صلۀ رحم در راستای غبارزدایی از دل و جان اقدام کنیم؟

تحویل ساعت جان مهمتر از تحویل سال زمین

به راستی با چه معیاری به استقبال حلول سال نو می رویم؟ حال که سال جدید با ایام شهادت حضرت زهرا(س) مقارن شده است آیا شایسته نیست همگان در لحظۀ ساعت تحویل سال زمین، به تحویل ساعت جان خود اهتمام بورزیم و با حسابرسی از خود موجبات هدایت و سعادت خود و دوری از غفلت از یاد و نام خدا را برای خود رقم بزنیم.

به راستی چه معیاری برای تحویل جان، ارزشمند تر از کلام پیامبر اکرم(ص) که فرمود: « أَغْفَلُ‏ النَّاسِ‏ مَنْ لَمْ يَتَّعِظْ بِتَغَيُّرِ الدُّنْيَا مِنْ حَالٍ إِلَى حَال[1]» (غافل ترین مردم آن کسی است که از این همه تغیر و تحول دنیا و دگرگون گشتنش از حالی به حالی، عبرت نگیرد و اندرزی نشنود).

از این رو آیا ما نباید با عبرت از دگرگونی جغرافیایی در طبیعت از خواب غفلت بیدار شویم و کینه توزی، مُد پرستی ،مصرف گرایی ،دین گریزی و جمیع رذایل اخلاقی را با استفاده از آموزه های ناب ائمۀ معصومین به ویژه حضرت فاطمۀ زهرا(س) از خود بزداییم؟

صلۀ رحم و ضرورت انتقال معارف اهل بیت(ع)

بدیهی است تقارن ایام نوروز با شهادت حضرت صدیقۀ کبری(س)  فرصتی کلیدی درشناخت برخی معارف اسلامی  به ویژه تعمّق و الگوگیری در گفتار ورفتار و آموزه های آن حضرت است زیرا از یک سو «صلۀ رحم» مورد تأکید همۀ ائمۀ معصومین (ع) به ویژه آن بانوی شهیده قرار گرفته است، به نحوی که آن حضرت در خطبۀ فدکیه اهتمام به مقولۀ صلۀ رحم را از جمله رفتارهای بسیار نیک و به عنوان یک معروف معرفی می کند، از سوی دیگر نیز طرح معارف اسلامی در صلۀ رحم از سوی این انسان های کامل مورد تأکید قرار گرفته است، لذا امام رضا (ع) فرمود: وقتی به دیدار یکدیگر رفتید احادیث و سخنان ما را در آن محافل مطرح کنید .

تأمل در این فراز نورانی از امام رضا (ع) به ما می­فهماند صلۀ رحم در همۀ ایام به ویژه ایام نوروز باید عاملی برای انتقال معارف اهل بیت (ع) باشد، به ویژه وقتی در ایام نوروز، شهادت حضرت زهرا(س) نیز مقارنت پیدا کند که این مسأله باید به عنوان معیار برای اهتمام همۀ مسلمانان به طرح معارف فاطمی در این محافل مورد توجه قرار گیرد.

نوروز زدایی به سبک کریسمس

هم چنین باید به این نکتۀ کلیدی اذعان نمود که متأسفانه سبک زندگی غربی به ویژه در آموزه های مرتبط با سال نوی میلادی و ایام کریسمس در حال نفوذ به جامعه اسلامی است و بعضاً با غفلت متولیان فرهنگی کشور ونفوذ روز افزون سبک غربی، تقلید کور ازروش مردم غرب در  تعطیلات کریسمی به عنوان معیار و شاخصه ای در  برخی محافل در جامعه  مطرح شده است، به نحوی که مصرف گرائی؛ مد گرایی شدید ،اشرافیت، تجمل گرایی …از جمله شاخصه های غربی است که  فرهنگ غنی ایرانی اسلامی در نوروز را به شدت مورد تهدید قرار داده است، برای اثبات این مدّعاتنها باید نگاهی به پاساژهای بزرگ تجاری در کشور و حتی برخی نقاط مرزی و …زد تا هجوم مردم را برای تهیۀ برخی کالاها و لوازم لوکس و تجملی و نیز فرار سرمایۀ عظیم ارزی کشور به جیب شرکت های برزگ اقتصادی غربی را مشاهده نمود.

لذا فرهنگ ایرانی اسلامی نوروز و آموزه هایی همچون صلۀ رحم ، حمایت روحی عاطفی و مادی از یکدیگر در برابر مشکلات، در حال حاضر به شدت مورد تضعیف و بی اعتنایی قرار گرفته است، که تقارن ایام شهادت حضرت زهرا(س) با ایام نوروز به نوبۀ خود می تواند از آثار وتعبات این آسیب بکاهد و جامعه و خانواده­ها را به سمت  اجتناب از اتلاف عمر و لغویت و بیهودگی در برخی سفرها، دیدو بازدیدها… برهاند و با هدفمند نمودن صله رحم و دیگر صفات نیکو دراسلام، موجبات رشد و هدایت جامعه را فراهم نماید.

امید است همگان با حفظ شعائر اهل بیت(ع) به ویژه شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) در ایام نوروز با دید و بازدیدهای مؤثر، در جهت بذل و بخشش محبت به یکدیگر و در راستای تقویت معروف و خوبی ها در جامعه گام بردارند.

[1] من لایحضره الفقیه، ج4، ص394.

مهدی نجفی